Plan ten wykonano na potrzeby komisji królewskiej i sądu z okazji sporu miasta Malborka z jezuitami o położoną w górnej kondygnacji Bramy Mariackiej (również Przewozowej) Kaplicę Nadbramną NMP oraz przyległe doń tereny i znajdujące się na nich nieruchomości. Żadna ze stron konfliktu nie chciała z nich zrezygnować z odmiennych przyczyn. Dla zakonników niebagatelne znaczenie miała przede wszystkim kaplica i znajdujący się w niej słynący cudami obraz NMP.

Dla mieszczan liczyły się zabudowania o żywotnym znaczeniu dla funkcjonowania miasta, których wartość szacowano w trakcie procesu na około 100 000 florenów. Kwota ta równała się mniej więcej rocznemu dochodowi królewskiemu z początku XVII wieku z dóbr ekonomii malborskiej, a więc z 3 miast (Malbork, Nowy Staw, Tczew), 6 folwarków i niemal 50 wsi na Wielkich i Małych Żuławach Malborskich! Jakie ważne budynki znajdowały się na wale między bramami sztumską i mariacką? Oznaczono je na planie z 1650 r.

Oprócz wspomnianej kaplicy (oznaczona literą O) ulokowany był tam min.: szpital miejski (C), łaźnia miejska (E), wieża prochowa i więzienie (G), kolejna wieża z więzieniem (H), spichlerz (I) i arsenał miejski (K). Wał, obie bramy, znajdujący się przed nimi ravelin oraz fosy miały też ogromne znaczenie dla obronności miasta. Zakonnicy planowali wymienione budynki wyburzyć i zbudować na ich miejsce duży gmach kolegium jezuickiego, choć w rzeczywistości plany te nie mogłyby się ziścić z powodu braku odpowiednich funduszy.

Na współczesnym zdjęciu satelitarnym czerwonymi okręgami i linią oznaczono punkty orientacyjne pomagające zrozumieć plan z 1651 r.: Bramę Sztumską, przebieg fragmentu murów miejskich, dwie istniejące baszty obronne oraz miejsce, gdzie obecnie znajduje się zabytkowa wieża ciśnień.

źródło: http://www.facebook.com/polski.malborg/

Misją osób tworzących tę stronę jest krzewienie wiedzy historycznej na temat Malborka, Żuław i województwa malborskiego w okresie nowożytnym.

Pytania prosimy kierować na adres: polski.malborg@gmail.com

Strona powstała w związku z projektem o roboczej nazwie "Polski Malborg" przygotowywanym przez Muzeum Zamkowe w Malborku.