Zasypani pytaniami mieszkańców naszego grodu dotyczącymi białego nalotu, jaki można zaobserwować na murach obronnych krzyżackiego zamku, zwróciliśmy się z prośbą o wyjaśnienie tego zjawiska do Muzeum Zamkowego w Malborku.

W odpowiedzi Agnieszka Kowalska, Zastępca Dyrektora ds. naukowo-konserwatorskich napisała, że białe wykwity widoczne na zamkowych murach (w szczególności na wałach von Plauena od strony ulicy Parkowej, na zespole Bramy Nowej koło kas biletowych, pobliskim murze przy ulicy Starościńskiej czy pod figurą Madonny w niszy kościoła Najświętszej Marii Panny) to sole.

To naturalne zjawisko.

- „Wykwity, zwane również wysoleniami, pojawiają się najczęściej na cegłach lub płytkach klinkierowych oraz spoinach pomiędzy nimi. Można się ich spodziewać również na tradycyjnych cegłach i betonie. Powstają w wyniku rozpuszczenia się w wodzie soli zawartych w zaprawie lub samym materiale. Po ich wytrąceniu na powierzchni ściany daje się zauważyć białawy lub żółtawy nalot” - wyjaśnia Agnieszka Kowalska. - „Skąd biorą się owe białe wykwity i jak sobie z nimi radzić? Białe wykwity na murach pojawiają się po zimie, a ich wielkość jest zależna od intensywności warunków atmosferycznych. Zjawisko powstawania wykwitów jest z założenia zawsze zjawiskiem skończonym. W jednym przypadku trwa ono dłużej w innym krócej, ale zawsze ulega zakończeniu. Ponadto nie ma ono wpływu na trwałość materiału czy jego parametry techniczne – jedyny jego negatywny wpływ na konstrukcję to obniżenie estetyki. Zjawisko powstawania wykwitów jest zjawiskiem naturalnym, występującym w każdym murze czy nawierzchni – zwykle jest kojarzony z klinkierem. Wynika to najprawdopodobniej z tego względu, że biały nalot mocno kontrastuje z jaskrawymi powierzchniami, przez co można to błyskawicznie dostrzec. Obok tego samego zjawiska występującego na elewacjach z kamienia naturalnego, czy nawierzchniach z kostki brukowej, często przechodzimy jakby zupełnie go nie dostrzegając”.

Czy usunięcie wykwitów jest prostą czynnością?

- „Usuwanie wykwitów bywa uciążliwe, a przeprowadzane w sposób nieumiejętny, z zastosowaniem niewłaściwego podejścia i niewłaściwych produktów, może w skrajnych przypadkach doprowadzić do pogorszenia stanu elewacji w porównaniu do jej wyglądu sprzed działań” - wyjaśnia Agnieszka Kowalska. - „Warto zachować daleko posuniętą ostrożność, spokój i dopasować swoje działania do zaistniałego przypadku: W wyniku wystąpienia wykwitów w początkowej fazie istnienia budowli należy poczekać, ponieważ zazwyczaj same znikną. Jeżeli wykwity występują w późniejszym okresie eksploatacji konstrukcji, to należy pamiętać, że te, które związane są z wilgotnością atmosferyczną (wczesna wiosna / jesień), zazwyczaj pojawiają się okresowo, a potem także same zanikają”.