We wtorek, 20 grudnia br. Sąd Okręgowy w Itzehoe w Niemczech uznał Irmgard Furchner winną współudziału w zabójstwie ponad 11 tys. osób i skazał na dwa lata więzienia w zawieszeniu. Kobieta jest pierwszą cywilną osobą w Niemczech, która została postawiona przed sądem i skazana za zbrodnie w obozie koncentracyjnym.

Irmgard Furchner urodziła się 29 maja 1925 r. w Kalthofie (obecnie Kałdowo, dzielnica Malborka) jako Irmgard Dirksen. W obozie koncentracyjnym Stutthof poznała o 19 lat starszego SS-Oberscharfuehrera Heinza Furchnera. Pobrali się w 1954 r. W latach 1943-1945 była sekretarką komendanta KL Stutthof Paula Wernera Hoppego. W ten sposób przyczyniła się do funkcjonowania obozu. Prokuratura oskarżyła ją o pomocnictwo w morderstwie przynajmniej 10 tys. osób i pomocnictwo w próbie morderstwa kolejnych.

W 1954 r. kobieta zeznawała w procesie swojego przełożonego, Paula Wernera Hoppego. Wówczas zeznała, że „nie wiedziała nic o dokonywanych przez Niemców mordach w obozie”. Krótkie stwierdzenie przyczyniło się do tego, że miała spokój przez wiele długich lat. Aż do roku 2021, kiedy w lipcu została aresztowana. Odpowiadała z wolnej stopy.

W tej sprawie śledztwo trwało od 2016 r. Postępowanie było trudne i czasochłonne, a w toku postępowania przesłuchano świadków z Izraela i Stanów Zjednoczonych. Proces byłej sekretarki miał rozpocząć się 30 września 2021 r., jednak nie doszło do niego, ponieważ oskarżona Irmgard Furchner, przebywająca wówczas w domu opieki społecznej, uciekła z niego. Po kilku godzinach poszukiwań zatrzymano kobietę, jednak sąd termin rozprawy musiał przełożyć. Po tej ucieczce kobieta trafiła do aresztu, skąd była doprowadzana na kolejne posiedzenia sądu.

Historia KL Stutthof

Pierwszy transport więźniów do KL Stutthof przybył 2 września 1939 r. Wówczas przywieziono około 150 Polaków aresztowanych dzień wcześniej w Gdańsku. Na początku Niemcy obóz wykorzystywali do prowadzenia polityki eksterminacyjnej wobec „niepożądanych elementów polskich”, w dużej mierze inteligencji z Gdańska i Pomorza. Od roku 1942 w KL Stutthof więziono również Polaków z innych regionów, a także osoby z różnych krajów Europy. Od połowy 1944 r. w obozie dochodziło do systematycznego mordowania europejskich Żydów.

W latach 1939-1945 w KL Stutthof więziono około 110 tys. mężczyzn, kobiet i dzieci z 28 krajów. Większość z nich pochodziła z Polski, Związku Radzieckiego oraz Rzeszy Niemieckiej. Wśród więźniów było około 50 tys. osób narodowości żydowskiej. Niemcy zamordowali blisko 65 tys. więźniów tego obozu. Wielu z nich zmarło z chorób, przepracowania czy niedożywienia. Podczas ewakuacji obozu i marszów śmierci zamordowanych zostało kilka tysięcy więźniów.